منجی آخرالزمان در کلام علی بن موسی الرضا

• 
• 

 

نویسنده: زهرا مرادی  (   کارشناس ارشد MBA؛ این آدرس پست الکترونیک توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید  )

از آدم تا خاتمِ پیامبران و پس از ایشان، از امیر مومنان تا امام حسن عسکری، فرستاده‌ای نبود که به آمدن نجات بخش آخرالزمان بشارت نداده باشد. هرچه جهان به زمان ولادت این منجی نزدیک‌تر می‌شد، توضیحات سفیران آسمانی درباره‌‌ی آخرین هدایتگر نیز مبسوط‌تر می‌شد. یکی از برگزیدگانی که احادیث متعددی از ایشان درباره‌‌ی منجی آخرالزمان به دست‌مان رسیده، حضرت علی بن موسی الرضا – هشتمین جانشین و هدایتگر پس از رسول خاتم – است. در کلام ایشان به موضوعات متنوعی از جمله موارد زیر اشاره گردیده:

اسم و نَسَب منجی، برخی از صفات و ویژگی‌های مهدی، مخفی بودن ولادت‌شان، غیبت امام، شباهت بین ایشان و برخی از انبیاء ^{علیهم السلام}، همراهی و هم صحبتیِ خضر با امام زمان در عصر غیبت، اقتدای عیسی بن مریم به مهدیِ فاطمه در عصر ظهور، تعلیم دعا به مردم جهت سلامتی آخرین باقیمانده از حجت‌های الهی و تعجیل در فرج آن حضرت و همچنین توسل به ایشان در سختی‌ها، ...

در ادامه، به برخی از این روایات اشاره خواهیم نمود:

 

* ضرورت وجود جانشین الهی در هر عصری:

شخصی از امام رضا ^{علیه السلام} سوال نمود «آیا زمین از وجود حجت خدا خالی می‌شود؟» (آیا روزی می‌رسد که هیچ حجتی از جانب خدا بر روی زمین نباشد؟) امام پاسخ دادند:

«[خیر؛] اگر زمین به اندازه یك چشم بهم زدن از حجت خدا خالى شود اهلش را فرو خواهد برد.»[1]

این کلامِ امام به صراحت بیان می‌دارد که در این عصر نیز حجت الهی در میان زمینیان وجود دارد و چنین نیست که زمین از وجود جانشین خدا خالی باشد. در روایات بعدی به خصوصیات این حجت پرداخته می‌شود:

 

* نام و نَسَب منجی:

علی بن موسی الرضا خلف صالح را فرزند امام حسن عسکری معرفی کرده، ایشان را با القاب «صاحب الزمان» و «مهدی» خوانده‌اند:

«خلف صالح از نسل ابی محمد حسن بن علی است که همان صاحب الزمان، مهدی است.»[2]

 

* ولادت مخفیانه‌‌ی منجی:

امام رضا ^{علیه السلام} درباره‌‌ی منجی آخرالزمان فرمودند:

«هیچ کس از ما [اهل بیت] نیست ... جز اینکه یا ترور شود یا در بستر خود [در اثر مسمومیت] بمیرد تا زمانی که خدا برای این امر (نجات همگان و پیاده سازی حق) پسرى از ما را برانگیزد كه زاده شدن و محلّ پرورش یافتنش پنهان است ولى نَسَبش آشكار.»[3]

 

* غایب طرد شده:

امام رضا در حدیثی ضمن اشاره به اینکه منجی آخرالزمان از نسل فرزندشان جواد است، به فتنه‌‌ی غیبت منجی می‌پردازند و می‌گویند مردم درباره‌‌ی آخرین هدایتگر سرگردان می‌شوند و این در حالی است که مهدی از قلبها طرد شده و از مردمان، رانده شده است. به بخشی از این حدیث توجه بفرمایید:

«اوست طرد شده‌‌ی رانده شده‌‌‌ای که پدر و چدّش را کشته‌‌‌‌اند و مردم درباره‌‌ی صاحب غیبت می‌گویند معلوم نیست مرده یا هلاك شده و یا به كدام دیار رفته.»[4]

 

* صاحب الامری که زمین را از عدالت پُر می‌کند:

از امام رضا سوال کردند «آیا شما صاحب الامر هستید؟» فرمودند:

«من صاحب الامر هستم ولى نه آن [صاحب الامری] كه زمین را پر از عدالت كند چنانچه پر از ستم شده است ...قائم چون ظهور كند در سن پیران است و سیماى جوانان را دارد ... عصاى موسى و خاتم سلیمان همراهش است. او چهارمین فرزند من است. خدا تا زمانی که بخواهد او را زیر پرده‌‌ی [غیبت] خود نگه می‌دارد؛ سپس او را ظاهر كند تا زمین را پر از عدل و داد كند چنانچه پر از جور و ستم شده است.»[5]

 

* خضر نبی همدم مهدی ^{علیه السلام}:

علی بن موسی الرضا در حدیثی پس از آنکه درباره‌‌ی حیات جاودانی حضرت خضر تا هنگام قیامت توضیح می‌دهند می‌فرمایند در عصر غیبت، خضر نبی سعادت همنشینی با مهدی ^{علیه السلام} را خواهند داشت و بدین ترتیب از تنهایی و غربت امام زمان می‌کاهند:

«خداوند به وسیله‌‌ی او (خضر) وحشت قائم ما را در ایام غیبتش به انس مبدل خواهد کرد و یار آن حضرت در تنهایی خواهد بود.»[6]

 

* توسل به مهدی در سختی‌ها:

شخصی از علی بن موسی الرضا درخواستِ دعایی نمود که در سختی‌ها چاره ساز باشد. امام هم دعایی به وی تعلیم دادند تا با خواندن آن در گرفتاری‌ها حاجتش روا شود. در این دعا به اهل بیت ^{علیهم السلام} از رسول خاتم تا آخرینِ ایشان حضرت مهدی توسل می‌شود. بخشی از دعا به شرح زیر است:

«... بارالها؛ من امروز را صبح نمودم در حالى كه معتمد و امید و پناه و گریزگاه و محل نجاتی غیر از كسانى که به ایشان متوسّل شده‌‏ام ندارم. به سوى تو نزدیكى جسته‏‌ام به فرستاده‌ی تو محمد (ص) سپس علی امیر مؤمنان و زهرا سرور زنان جهانیان و حسن و حسین و علی (امام سجاد) و محمد (امام باقر) و جعفر (امام صادق) و موسی (امام کاظم) و علی (امام رضا) و محمد (امام جواد) و علی (امام هادی) و حسن (امام عسکری) و کسی که پس از ایشان [امرِ] به پا داشتن راه حق (دین خدا) به او منتقل می شود [همان] حجت پنهانی که از فرزندان او (رسول خاتم) است و امید امّت پس از ایشان.

بارخدایا؛ پس ایشان را برایم در این روز و روزهای بعد، دژ محكم در مشكلات و پناهگاهى از آنچه ترس دارم قرار ده و به خاطر ایشان مرا از هر دشمن و طغیانگر و فاسق و سركشى نجات ده و نیز از شرّ آنچه مى‌شناسم و آنچه نمى‌شناسم و آنچه بر من مخفى است و آنچه مى‌بینم و از شرّ هر جنبنده‌اى كه زمامش به دست پروردگارم هست، نجات ده ...

خداوندا؛ چون كه ایشان (اهل بیت) را به سویت وسیله قرار داده و با محبّت آنها به تو نزدیكى جستم و به اقرار به امامت‌شان پناه بردم، در این روز درهاى روزی‌اَت را بر من بگشا و رحمتت را بر من بگستران ...»[7]

 

* نشانه‌ی منجی:

از امام رضا درباره‌‌ی نشانه های منجی در هنگام ظهور پرسیده شد، ایشان فرمودند:

«نشانه‌اش این است که در سن پیران است اما جوان به نظر می‌رسد تا جایی که هر کس او را ببیند گمان برد چهل سال یا کمتر دارد و از [دیگر] نشانه‌هایش این است که با گذشت روزها و شب‌ها پیر نمی‌شود.»[8]

 

* چهار هزار فرشته در انتظار یاری منجی

امام رضا ^{علیه السلام} فرمودند پس از ماجرای کربلا چهار هزار فرشته پریشان و غبارآلود منتظر ظهور منجی آخرالزمان هستند تا به خونخواهی حسین، فرزندش مهدی را یاری کنند:

«همانا چهار هزار فرشته به زمین آمدند تا ایشان (امام حسین) را یاری كنند. پس اذن داده نشد و آنها در كنار قبرِ امام، محزون و غبار آلوده‌اند تا قائم ^{علیه السلام} ظهور کند. پس آنها یاران او (امام زمان) می‌شوند و شعارشان یا لثارات الحسین (ای خونخواهان حسین) است.»[9]

 

* اقتدای عیسی به مهدی ^{علیهماالسلام}

امام رضا ^{علیه السلام} از رسول رحمت چنین نقل می‌فرمایند:

«هر گاه مهدى – که از اولاد من است - خروج كند عیسى بن مریم ^{علیهما السّلام} نازل می‌شود و پشت سر او نماز می‌خواند.»[10]

 

* دعا در قنوت برای نجات بخش آخرالزمان:

امام رضا ^{علیه السلام} برای سلامتی و ظهور امام زمان دعایی را تعلیم فرموده‌‌‌‌اند که سفارش شده در قنوت نمازهای‌مان آن را قرائت کنیم:

«بار الها؛ كار ظهور بنده‌‌ی شایسته و خلیفه‌‌ی راستینت (حضرت مهدى) را اصلاح فرما همانگونه كه كار پیامبران و فرستادگانت را اصلاح نمودى و از فرشتگانت نگاهبانانى بر او بگمار و از سوى خویش با (روح القدس ) او را پشتیبانى فرما و دیده بانانى از پیش رو و پشت سر همراه وى گردان تا از هر بدى نگاهش دارند نا امنیِ او را به امنیت تبدیل فرما كه او تو را مى پرستد و هیچ چیز را همتای تو نمی‌داند. پس براى هیچیك از آفریدگانت چیرگى نسبت به ولىِّ خود قرار مده و او را در جهاد با دشمنت و دشمنش اجازت فرما و مرا از یاران او قرار ده كه همانا بر هر كارى توانائى.»[11]

 

* دعای روزانه در حقّ منجی:

امام رضا ^{علیه السلام} دعای ارزشمندی را تعلیم فرموده‌اند که با عبارت «اللَّهُمَ‏ ادْفَعْ‏ عَنْ‏ وَلِیكَ‏ وَ خَلِیفَتِكَ وَ حُجَّتِكَ عَلَى خَلْقِك‏ ..." آغاز می‌شود. در این دعا از خداوند متعال، سلامتی و ظهور منجی و همچنین سعادتِ یاری و پیروی از ایشان طلب می‌گردد. فرازهایی از این دعا عبارت است از:

«خدایا دور كن [هر بلایی را]، از ولی‌‏اَت و خلیفه‌‏اَت و حجّت تو بر آفریدگانت و زبان گويايت و سخن گوينده به حكمتت و دیده‌‌ی بینای تو به اجازه‏‌ات و گواه تو بر بندگانت؛ ...

و قرارش ده در حمایتتت، كه هركه در آن‏ باشد، مورد دستبرد واقع نگردد.

و یاری‌‏اش ده به یارى نیرومندت و كمكش كن با لشگر چیره‏‌ات و نیرومندش ساز به نیرویت و پشت‏ سر او قرار بده فرشتگانت را.

و دوست بدار كسى را كه دوستش دارد و دشمن بدار كسى را كه دشمنش دارد ...

خدایا شكاف در هر امور را به او اصلاح كن ...

ستم را به دستش نابود گردان و عدالت را به‏ او بنمایان و زمین را با طول ماندش بیاراى ...

به وسیله‌ی او سران گمراهى و پدیدآورندگان بدعت و میرانندگان سنّت، و تقویت‌‏كنندگان باطل را درهم شكن ...

بر طاعتش نیروی‌مان بخش و بر پیروی‌‏اش پا برجای‌مان كن‏ و به متابعتش بر ما منّت بنه، و ما را در گروه او قرار بده ...»[12]

 

 

 

 

 

 

---

• < قبلی
• بعدی >